Normal Çekim (Kapalı Çekim)

Özellikle davye ve elevatör kullanarak dentoalveoler dokuda ilave bir cerrahi müdahale söz konusu olmaksızın dişlerin çıkarılmasıdır.

Gerek davye gerekse elevatör kullanılarak yapılan normal çekimde fizik prensipler daima göz önünde tutulmalı, operasyon esnasında bu prensiplerin dışına çıkılmamalıdır. Kullanılan davye dişe servikal bölgede nokta halinde değil dişe tam adapte olacak şekilde temas etmelidir.

Hiçbir zaman davye ağzı ile diş arasına diş eti sıkışmamalıdır. Davyenin çekilecek dişe uygulanan tutucu kısmının ekseni, daimi olarak dişin uzun ekseni doğrultusunda olmalıdır.

Davye çekilecek dişi servikal bölgede doğrudan doğruya kemik alveol hizasında tutar. Bütün dişlerin anatomik olarak servikal kesitleri şekil ve hacimsel olarak farklı olduklarından çeşitli tutucu ağız şekilleri olan ve ilgili çenelere göre sap yapısı farklı şekilde bulunan davyeler gerekmektedir. Davye ile öncelikle çekilecek dişin cinsine göre rotasyon, lüksasyon hareketleri uygulamak ve alveoler kavitede yeterli genişleme elde edildikten sonra hafif bir çekme yapmak, amaca uygun olan en ideal şekildir. Çünkü lüksasyon ve rotasyon hareketinde kök ortasında bulunan dönme noktası kök ucuna doğru kaydırılarak çekim esnasında dişin kırılma tehlikesi en aza indirilecektir.

Davye çekilecek dişe tatbik edilmeden önce bir bein elevatörü veya raspatör ile diş eti kenarı servikal bölgede dişten muhakkak ekarte edilmelidir. Diğer cerrahi müdahelelerde olduğu gibi diş çekiminde de hekim her iki elini emniyetli ve bilinçli bir şekilde kullanmalıdır. Şöyleki; aleti tutan elin başparmağı ve yüzük parmağı davyenin saplan arasına girecek şekilde tutularak diş kronu kavranır ve davye ağzı dişin yüzü ile devamlı kontakt kalacak şekilde alveoler kemik kenarına kadar itilir, bu esnada daha evvelce ekarte edilen diş eti kenarları tamamen davye ağzından ayrılır. Şayet davyenin ağzı tam alveoler kenar hizasında diş etini ve alveoler kemiği tutmuyor ve dişin servikal bölgesine tam adapte olmuş ise davye doğru tatbik edilmiştir. Diğer el ve parmaklar çekim yapılan bölgede koruyucu ve destekleyici rol oynarlar.

Çekimde lüksasyon mu yoksa rotasyon mu yapılması gerekliliği dişin ve çevresinin anatomik yapısına bağlıdır. Önemli olan hareketlerin alveol duvarının korunmasını sağlayacak şekilde yavaş ve hissederek yapılmasıdır. Alveol kenarını esnetebilmek için davyeye uygulanan uygun kontrollü bir kuvvet çekimi kolaylaştırır. Çekimin son aşamasında asla anlık çekme kuvveti uygulanmamalıdır. Eğer diş uygulanan kuvvete direnç göstermez ve aniden alveol-den çıkarsa davye karşı çenedeki dişe çarpar ve bu dişi zedeleyebilir. Diş alveolden çıkartılmadan evvel dişeti ile bir yapışıklığının olup olmadığı kontrol edilmelidir. Aksi taktirde dişeti yırtılabilir.

Herhangi bir elevatör ile müdahale gerektiğinde çalışma anında elevatör elin içerisinde saklanmalı, iş gören ucu işaret parmağının ucunun dışında kalmalıdır.

İdeal bir normal çekimde gerek davye gerek elevatör kullanılırken kuvvetler dişe kontrollü olarak aynı doğrultuda ve aynı şiddetle tatbik edilmelidir.

Bu kuvvetler:
a) Periodontal lifleri koparmalı,
b) Dişin çıkması için kemiğin esnemesine imkan sağlamalı,
c) Dişi alveoler kaviteden çıkarabilecek nitelikte olmalıdır. Diş hekimi bu işlemleri yerine getirmek için, kendisini, ellerini, kullandığı aletini, fotöy ve hastasıyla en uygun bir şekilde bütünleştirmek zorundadır.
Hekimin müdahaleden önce takip edeceği en önemli kural "Diş önce hareket etmeli sonra çıkarılmalıdır" tanımını hatırda tutmasıdır. Böylece istenmeyen birçok üzücü sonuçlardan kaçınılmış olunur.
İyi bir hekim yapılacak işlemin prosedürünü önce kafasında oluşturup kesinlik kazandırdıktan sonra uygular. Radyolojik bulgular yanında dişin bütünü ve destekleyici dokular göz önünde bulundurulmalıdır.

Kaynak: Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi / prof Dr. Mustafa TÜRKER ve Prof. Dr. Şule YÜCETAŞ